Inleiding
Transitieperiode Luisterhuis - CB
De integratie van de audioboeken in de CB systemen zal gefaseerd worden doorgevoerd. Deze handleiding bevat gedurende de transitieperiode dan ook informatie over de processen die nog via Luisterhuis en processen die inmiddels via CB lopen. Gedurende de transitieperiode zal de handleiding aangepast worden op de actuele situatie.
Aanleverspecificaties audioboeken
Masterfiles, metadata, fragmenten en beelden voorbereiden, uploaden en vrijgeven.
Voor wie is deze handleiding?
Deze handleiding is primair bedoeld voor iedereen bij een uitgeverij die zich met het productie- en distributieproces van audioboeken bezighoudt. Bij Luisterhuis noemen wij deze persoon de ‘content contactpersoon’. Ook kan de handleiding belangrijke informatie bevatten voor productiemedewerkers, redactie, marketing, vormgevers en studio’s.
In tegenstelling tot e-books, die klein in omvang zijn en slechts uit één bestand bestaan, gaat het bij de verwerking van digitale audioboeken om een hele verzameling losse - en ook grote - bestanden.
Deze handleiding beschrijft aan welke specificaties al die bestanden van een digitaal audioboek moeten voldoen om het audioboek zo snel mogelijk door Luisterhuis te kunnen laten verwerken en distribueren naar de verschillende afzetkanalen. Ook beschrijft het de stappen die doorlopen moeten worden en geeft het tips voor een foutloze verwerking.
Documentrevisie
| Datum | Omschrijving |
|---|---|
| Hoofdstuk 3 overgang van Luisterhuis naar CB Coverformaat: Optimaal formaat 3000x3000 pixels, minimaal 1400x1400 pixels. Beelden in een lagere resolutie dan 1400x1400 worden afgewezen. |
Technische specificaties audio masterfiles
Chapterized mp3 audio
Luisterhuis verwerkt audiobestanden van uitgevers en stuurt deze door naar de verschillende, door de uitgever geselecteerde, afnemers.
Luisterhuis werkt intern met ‘chapterized’ masterfiles in mp3-formaat. Dat wil zeggen dat één audioboek meerdere mp3-tracks omvat die samen het hele audioboek bevatten.
De individuele mp3-tracks zijn te vergelijken met hoofdstukken uit het ingesproken boek. Gewoonlijk wordt elk hoofdstuk dus een aparte mp3-track. Deze chapterized structuur maakt het mogelijk dat afnemers van Luisterhuis hun audioboeken-app voorzien van een inhoudsopgave en hoofdstuknavigatie. Lang niet elke afnemer biedt deze optie, maar omdat Luisterhuis deze structuur ondersteunt worden de afnemers hierin dus niet beperkt. Afnemers die losse mp3-bestanden leveren aan hun klanten kunnen daardoor dus ook losse bestanden per hoofdstuk leveren, wat minder foutgevoelig is tijdens het downloaden omdat de bestanden per stuk veel kleiner zijn dan één bestand met daarin het gehele audioboek.
Omdat Luisterhuis intern met chapterized audio werkt, moeten de audioboeken ook op deze manier worden aangeleverd. In dit hoofdstuk worden de technische specificaties van de mp3-bestanden beschreven. In hoofdstuk 3 staat alles over de bestandsnaamstructuur die hoort bij ‘Chapterized audio’.
Mp3-specificaties
Luisterhuis gebruikt en vereist het mp3-audioformaat voor de aanlevering van de chapterized masterfiles.
| De mp3-bestanden moeten als volgt worden aangeleverd: | |
Enkelvoudige stem: samplerate 44.1 kHz, bitrate 192 kbps CBR, mono Bij technisch hoogwaardige opnames wordt 128 kbps ook geaccepteerd. | |
Hoorspel, muziekproducties: samplerate 44.1 kHz, bitrate 256 kbps CBR, stereo | |
Geluidsniveau: -3dB peak values | |
Loudness: Er zijn geen specifieke specificaties voor luidheid (perceived loudness) bij audioboeken, aangezien audioboeken gewoonlijk niet in een broadcastomgeving beluisterd worden en niet alsmaar wordt afgewisseld door andere (reclame)audio. Als leidraad kan een (integrated) program loudness van -18 tot -23 LUFS worden aangehouden, en een maximum true peak level van -1dBTP. | |
Maximum tracklengte per mp3-bestand: 80 minuten Sommige afnemers accepteren geen grotere bestanden en kunnen dan het audioboek niet verwerken en aanbieden. Als 80 minuten te kort is voor een compleet hoofdstuk dan zal het hoofdstuk moeten worden verdeeld over meerdere mp3-tracks. | |
Luistervoorbeeld (fragment): zelfde specificaties als bovenstaand, minimaal 30 seconden, maximaal 8 minuten | |
Conform de standaard MP3 bestandsnaamgeving, zie hoofdstuk 3 | |
ID3tags: niet nodig De mp3-bestanden hoeven geen interne metadata (ID3tags) te hebben. Alle eventueel aanwezige ID3tags worden genegeerd en opnieuw door Luisterhuis gegenereerd op basis van de bij het audioboek meegeleverde metadata. | |
Wav en andere formaten
Masterfiles in andere formaten dan mp3 worden ook geaccepteerd, zolang er ook mp3-bestanden geleverd worden. Alle andere formaten die worden meegeleverd met de mp3-bestanden worden gearchiveerd voor toekomstig gebruik.
| Specificaties wav-bestanden: | |
| Samplerate 44.1 kHz of 48 kHz, uncompressed in 16, 24 of 32 bit; mono of stereo | |
| Geluidsniveau: -3dB peak values | |
| Maximum tracklengte: 80 minuten | |
| Luistervoorbeeld (fragment): zelfde specificaties als bovenstaand, minimaal 30 seconden, maximaal 8 minuten | |
Indien geen chapterized mp3 bestanden beschikbaar zijn
Als de audio masterfies niet als chapterized mp3 bestanden beschikbaar zijn, dan kunnen de volgende formaten worden aangeleverd:
| Formaten anders dan mp3 | |
Wav | |
| Aiff | |
| Cd images (ISO en DDP) | |
| Dvd images (ISO en DDP) | |
| Fysieke cd’s | |
| Fysieke dvd’s | |
Deze formaten kunnen - na overleg en tegen een meerprijs - worden verwerkt. Houd rekening met een langere doorlooptijd. Neem voor meer informatie contact op met content@luisterhuis.nl | |
Bestandsnaampatroon MP3 masterfiles
Metadata
Het belang van goede en uitgebreide metadata
Metadata beschrijft het audioboek visueel, commercieel en bibliografisch/inhoudelijk. De metadata van het audioboek bepaalt hoe de titel op internet, in een webwinkel of in een app gevonden en getoond wordt. Goede metadata is essentieel voor een goede vindbaarheid op internet en in zoeksystemen, maar ook voor een nauwkeurige presentatie van een audioboek op een website en in een app. Nauwkeurigheid bij het bepalen en de invoer van metadata is essentieel.
Net als de masterfiles van het audioboek moet de metadata aangeleverd worden als bestanden op de FTP-server van Luisterhuis. (Zie hiervoor ook Hoofdstuk 5 Levering aan Luisterhuis)
Cover
De cover van het audioboek moet als los beeldbestand worden aangeleverd.
| Gewenste formaat cover | |
|---|---|
Vierkant Staande beeldformaten worden nog wel ondersteund maar hebben een langere verwerkingstijd tot gevolg. Het contentteam maakt dan namelijk een vierkante afgeleide voor de afnemers die een vierkant beeld vereisen. | |
Optimaal 3000x3000 pixels, minimaal 1400x1400 pixels Beelden in een lagere resolutie dan 1400x1400 worden afgewezen. | |
jpg (RGB kleurenmodel, géén CMYK!) | |
bestandsnaam [isbn].jpg (ISBN van het audioboek). | |
Luistervoorbeeld
Bij elk audioboek behoort een luistervoorbeeld (fragment), van minimaal 30 seconden en maximaal 8 minuten. Het luistervoorbeeld moet dezelfde kwaliteit hebben als de master audio en worden aangeleverd als mp3-bestand.
Commerciële/bibliografische metadata
De commerciële/bibliografische metadata omvat onder andere prijs, teksten, rubriekcodes etc. en moet worden aangeleverd door middel van een standaard Onix xml-bestand of een standaard spreadsheetbestand. Het gebruik van Onix wordt uitgelegd in een andere handleiding.
Deze handleiding gaat in op het gebruik van een Excel spreadsheet voor de metadata. Via het Luisterhuis-portal is een Excel spreadsheetsjabloon te downloaden dat als uitganspunt kan worden gebruikt voor het invullen en aanleveren van de commerciële/bibliografische metadata.
| Toelichting belangrijke metadata velden | |
|---|---|
| ISBN | ISBN staat voor International Standard Book Code, een 13-cijferige EAN code die begint met 978. Elke uitvoering van een boek heeft een unieke ISBN. Een paperback heeft dus een ander ISBN dan een ebook en een audioboek. Een uniek ISBN is essentieel om het (audio)boek vindbaar te maken voor consumenten en verkoopbaar door retailers. Voor een digitaal audioboek moet een nieuwe ISBN worden aangevraagd bij Bureau ISBN. Specificeer Verschijningsvorm: ‘Audioboek : MP3 download’, gebruik de NUR van het (e)boek, (dus niet 076/077/078). Het ISBN mag niet hetzelfde ISBN zijn van een al bestaand product (boek, ebook, cd-audioboek). Vergeet niet de naam van de voorlezer(s) toe te voegen bij Betrokkenen. |
| NUR | NUR staat voor Nederlandstalige Uniforme Rubrieksindeling en is een driecijferige code die het onderwerp van een (luister)boek weergeeft. Gebruik de best passende NUR van het equivalente (e)boek en niet de audioboek-NUR’s 076/077/078. Bij twijfel check https://www.isbn.nl/uploads/images/NUR-lijst-versie-2011.pdf. |
| BISAC | BISAC staat voor Book Industry Standards and Communications en is - net als NUR - een code die het onderwerp van het boek weergeeft. BISAC is internationaal gestandaardiseerd. Bij twijfel check http://bisg.org/page/BISACEdition |
De NUR en BISAC bepalen de rubriek of categorie waarin het audioboek in een webshop, app of abonnementendienst getoond wordt. Tip: Metadata van bestaande (e)boeken kan worden opgevraagd via https://metadata.isbn.nl/ en https://www.titelbank.nl/ | |
Waar is de metadata zichtbaar in Luisterhuis?
Van elk geregistreerd audioboek is in het Luisterhuis-portal de metadata in te zien. Klik in het portal op de pagina ‘Audioboeken’ op een individuele titel en kies dan ‘Prices’, ‘Metadata’, ‘Contributors’ of ‘Images’ om inzicht te krijgen in de vastgelegde gegevens:
Samenvatting
De metadata van een audioboek omvat:
Metadata | |
|---|---|
| Een coverbeeld | |
| Een voorbeeldfragment | |
| Een spreadsheet | |
In hoofdstuk 5 wordt uitgelegd hoe deze bestanden aan Luisterhuis geleverd moeten worden.
Levering aan Luisterhuis
De Luisterhuis FTP server
Voor het uploaden van alle bestanden (audio masterfiles, coverbeeld, voorbeeldfragment en metadata-spreadsheet of Onix xml-bestand) wordt de Luisterhuis FTP-server gebruikt. FTP laat zich goed automatiseren, maar het is net zo eenvoudig om handmatig bestanden op de FTP-server van Luisterhuis te zetten. Voor handmatige uploads wordt het gratis FTP-programma FileZilla geadviseerd. Meer info: https://filezilla-project.org/
Het adres van de FTP-server is ftp.luisterhuis.nl, het gebruikte protocol is SFTP (secure FTP). Er is een username en password nodig dat separaat is doorgegeven bij het afsluiten van de overeenkomst met Luisterhuis. Deze inloggegevens zijn ook op te vragen op de Contract-pagina van het Luisterhuis-portal.
Uploaden naar de FTP-server
Elk audioboek moet op de FTP-server worden gezet in een eigen map met als mapnaam het ISBN van de titel. De mapnaam mag geen spaties of streepjes bevatten, alleen de 13 cijfers van het ISBN. Er mogen in deze map geen submappen staan. Ook ZIP-bestanden worden niet ondersteund.
| In de [isbn] map komen dan: | Bestand | Opmerking | |
|---|---|---|---|
| 1. | De mp3-files (met de technische specificaties en bestandsnamen conform onze richtlijnen), zie hoofdstuk 2 en 3 | 1 tot 999 .mp3-bestanden | Gebruikmakend van de bestandsnamen zoals beschreven in hoofdstuk 3 |
| 2. | Het coverbeeld ([isbn].jpg), zie hoofdstuk 4 | [isbn].jpg | Bv. 9789021416144.jpg |
| 3. | Het luistervoorbeeld/audiofragment (fragment.mp3 of [isbn].mp3), zie hoofdstuk 4 | fragment.mp3 of [isbn].mp3 | Bv. 9789021416144.mp3 |
| 4. | De metadata in een spreadsheet ([isbn].xlsx) of als Onix bestand ([isbn].xml), zie hoofdstuk 4 | [isbn].xml of [isbn].xlsx | Bv. 9789021416144.xml of 9789021416144.xlsx |
| 5. | Optioneel: De bronbestanden van de audio in andere formaten (bv wav). Deze bestanden worden door Luisterhuis gearchiveerd voor toekomstig gebruik. Deze bronbestanden moeten in dezelfde submap als de mp3-bestanden, dus niet in een eigen/aparte submap. | Bv 1 tot 999 .wav-bestanden | Met dezelfde naamgeving als de mp3-bestanden |
Na verwerking door Luisterhuis wordt de [isbn] -map verplaatst naar de submap ‘_archive’ waar de masterfiles tijdelijk gearchiveerd worden. De archive-map wordt na 30 dagen opgeschoond. Plaats dus niets zelf in deze submap!
| |||
Verwerking
Het FTP account wordt dagelijks gescand op nieuwe inhoud. Zodra er een nieuwe ISBN-map wordt aangetroffen zal deze verwerkt gaan worden.Het verwerken omvat een aantal controles, het toevoegen van de titelmetadata aan de Luisterhuis-database, het maken van een archiefkopie en het klaarzetten van de titel in het Luisterhuis-portal.
Als er fouten in de verwerking optreden wordt de titel niet klaargezet, maar zal de uitgever een mail krijgen met de fouten en het verzoek deze te repareren.
Na een succesvolle verwerking
- wordt er een mail gestuurd aan de uitgever (het content contactpersoon e-mailadres)
- staat het audioboek klaar in het Luisterhuis portal om vrij te geven.
- Is de ISBN map met de volledige inhoud op FTP server verplaatst naar de _archive submap (waar deze wordt verwijderd na 30 dagen)
Het audioboek is nog niet beschikbaar voor een afnemer. Het moet nu worden vrijgegeven met behulp van het Luisterhuis-portal. Zie daarvoor hoofdstuk 6.
Vrijgeven van een audioboek aan afnemers
De standaardprocedure
De uitgever moet inloggen in het Luisterhuis-portal om een nieuwe titel vrij te geven aan de bekende afnemers (webshop en platform ‘channels’).
- Ga naar luisterhuis.nl/uitgever en log in
- Ga naar de ‘Audiobooks’ pagina
- Klik op ‘Newly added’
- Selecteer een nieuw toegevoegde titel
- Kies 'Webshops' of 'Platforms' en activeer relevante channels.
Ontbreekt hier een channel, dan kan het zijn dat deze eerst eenmalig aangezet moet worden. Zie ook Hoofdstuk 6.2 Toevoegen van nieuwe channels.
De vrijgave wordt geautomatiseerd afgehandeld. De betrokken afnemers krijgen een e-mailbericht en de uitgever krijgt ter bevestiging eveneens een e-mailbericht van de vrijgave.
Toevoegen van nieuwe channels
Af en toe sluit Luisterhuis nieuwe channels aan (nieuwe webshops of platforms). Voordat deze in de bovengenoemde Webshops- en Platforms-overzichten verschijnen moeten ze eerst geactiveerd worden. Dat gebeurt via de menu’s Channels > Webshops en Channels > Platforms.
- Klik bij een nieuw toe te voegen Webshop op ‘Activate’.
Alle webshops werken volgens dezelfde voorwaarden als het standaard Luisterhuis contract, dus deze vereisen geen andere overeenkomsten.
- Klik bij een nieuw Platform op ‘Start contract’. De uitbetalingen van de Platforms wijken af van de webshops. Via de knop ‘Information’ is hierover extra info beschikbaar.
Bij het activeren van een nieuw channel bestaat meteen de mogelijkheid alle titels voor dit nieuwe channel vrij te geven. Deze keuze is optioneel. Titels zijn naderhand ook altijd vrij te geven zoals is uitgelegd hoofdstuk 6.1.
Tips voor een snelle verwerking
Doorlooptijd voor het verwerken van audioboeken
In tegenstelling tot ebooks, die klein in omvang zijn en slechts uit één bestand bestaan, gaat het bij de verwerking van digitale audioboeken om een hele verzameling losse - en ook grote - bestanden. Deze verschillende losse bestanden vergroten de kans op fouten, en de grootte van alle audiofiles (een audioboek is al snel 100x zo groot als een ebook) zorgt voor een relatief tragere verwerking.
De verwerking is deels geautomatiseerd, aangevuld met handmatige controles. Mocht de audio of metadata incompleet zijn dan heeft dat gevolgen voor de doorlooptijd.
Een titel is pas compleet als per titel deze onderdelen zijn ontvangen:
| Een titel is pas compleet als per titel deze onderdelen zijn ontvangen: | |
|---|---|
| Mp3-bestanden van het audioboek met correcte bestandsnamen | |
Luistervoorbeeld (mp3) | |
Vierkante cover (jpg, minimaal 1024x1024 pixels, liever groter) | |
Metadata (Excel xlsx-bestand of Onix xml-bestand) | |
Het is mogelijk een spoedverwerking aan te vragen. Dit kan door uiterlijk een werkdag van te voren een mail aan content@luisterhuis.nl te sturen. De titel krijgt dan voorrang op de andere nieuw aangeleverde titels.
Voorkom vertraging
Luisterhuis verwerkt audioboeken in volgorde van binnenkomst. De verwerking heeft een bepaalde doorlooptijd, die deels bepaald wordt door de technische ingangscontrole, de technische verwerking (grote bestanden duren langer) en de handmatige controles. Als er fouten worden vastgesteld bij de ingangscontrole of de handmatige controle dan heeft dat invloed op de verwerkingstijd.
Dit levert vertraging op:
- geen vierkante cover
- cover met een te lage resolutie (kleiner dan 1024 x 1024 px), foute bestandsnaam ([titel].jpg is fout, [isbn].jpg is goed), ongeldig beeldformaat (png, pdf) of kleurformaat (CMYK)
- ontbrekende serie informatie in de metadata (indien serie wel op de cover staat)
- ontbrekende of foutieve BISAC in de metadata (minstens één BISAC verplicht)
- ontbrekende of foutieve NUR in de metadata (minstens één NUR verplicht)
- ontbrekende verkoopprijs in de metadata (RRP)
- ontbrekende of foutieve naam van de auteur(s) in de metadata
- ontbrekende of foutieve naam van de spreker(s) in de metadata (wordt gecontroleerd met de hoorbare naam in het eerste audiobestand)
- titel, ondertitel, serienaam, auteur, sprekers, korte en lange teksten in HOOFDLETTERS in de metadata
- ontbrekende of te lange korte tekst in metadata (korte tekst is verplicht en mag niet meer dan 200 tekens omvatten).
- namen in verkeerde volgorde (Achternaam, Voornaam is fout; Voornaam Achternaam is correct)
- ontbrekend fragment of fragment met foute bestandsnaam ([titel].mp3 is fout, moet [isbn].mp3 of fragment.mp3 zijn)
- te lang fragment (2 tot 3 minuten is standaard, 8 minuten is het maximum)
- ontbrekende audiotracks
- audiotracks in afwijkend audioformaat (geen mp3, alleen wav)
- audiotracks met foute naamgeving (geen titel, geen hoofdstuknaam)
- audiotracks met verboden tekens in de bestandsnaam (!/?/&/:/;/diacriten)
- ontbrekend metadatabestand (onix/xml of xlsx) of metadatabestand met foute bestandsnaam ([titel].xlsx is fout, [isbn].xlsx is goed)